U-July 22
Σκηνοθεσία: Erik Poppe
Ηθοποιοί: Andrea Berntzen, Aleksander Holmen, Solveig KolØen Birkeland
Η ταινία του Erik Poppe είναι βασισμένη (και κάτι παραπάνω θα έλεγε κανείς), στην τρομοκρατική επίθεση της 22ας Ιουλίου στο νησί Ουτέγια της Νορβηγίας, στην κατασκήνωση της νεολαίας του Εργατικού κόμματος το 2011.
Τα πρώτα πλάνα της ταινίας, είναι από την έκρηξη της βόμβας στο Όσλο, (και πιθανόν να προέρχονται από κάμερες που κατέγραφαν στους δρόμους και σε γύρω κτήρια την ώρα του περιστατικού που προηγήθηκε εκείνη τη μέρα), με σκοπό να παραπλανήσει την αστυνομία, πριν ο 32χρονος ακροδεξιός δράστης ντυμένος σε αστυνομικό κατευθυνθεί στον κύριο στόχο του που ήταν η κατασκήνωση παιδιών και εφήβων.
Από το χάος που έχει δημιουργηθεί στην πρωτεύουσα την Νορβηγίας μεταφερόμαστε στο ειρηνικό νησί Ουτέγια όπου κατασκηνώνουν μαθητές. Η πρωταγωνίστρια του φιλμ η νεαρή Κάγια κοιτάει την κάμερα και απευθύνεται στο θεατή λέγοντας «Δε θα καταλάβεις ποτέ… αλλά άκου αυτό που θα σου πω». Γυρίζοντας λίγο το κεφάλι της και συνεχίζοντας να μιλάει ο θεατής καταλαβαίνει ότι παράλληλα μιλάει στη μητέρα της όπου της εξηγεί για το πόσο όμορφα είναι στο νησί, ενώ από την άλλη γραμμή του τηλεφώνου ενημερώνεται για τη βομβιστική επίθεση στο Όσλο. Μόλις κλείσουν το τηλέφωνο, θα ακολουθήσει μια συζήτηση ανάμεσα στην Κάγια και άλλα παιδιά της κατασκήνωσης που προβληματισμένα συζητάνε για το συμβάν στο Όσλο, και αναφέρονται στις ειρηνευτικές δυνάμεις της Νορβηγίας που βρίσκονται στο Αφγανιστάν, εκεί υπάρχει και μια διένεξη για το αν η Νορβηγία είναι σε πόλεμο ή όχι. Έπειτα από λίγο οι πρώτοι πυροβολισμοί θα ακουστούν και τρομαγμένα παιδιά θα αρχίσουν να τρέχουν προς την κατασκήνωση.
Η ταινία είναι γυρισμένη με μία σκηνή, -αν εξαιρέσουμε τα πλάνα της βομβιστικής έκρηξης στο Όσλο- , τι εννοώ όταν γράφω ότι είναι γυρισμένη με μία σκηνή, αν και λίγο πολύ όλοι είμαστε μυημένοι στον κινηματογράφο, ανεξάρτητα από το είδος ταινιών που προτιμάμε να δούμε. Με κινηματογραφικούς όρους, η σκηνή αλλάζει κάθε φορά που μεταφέρεται σε άλλο χρόνο ή τόπο, το σύνηθες είναι μια ταινία να αποτελείται από πολλές σκηνές. –Το ίδιο συμβαίνει και στο θέατρο, ανεξάρτητα από τις πράξεις μπορεί να χωρίζεται σε λίγες ή πολλές σκηνές ή το έργο να αποτελείται από μόνο μία-. Η κάμερα στην ταινία του Poppe ακολουθεί κατά πόδας την Κάγια. Τρομοκρατημένη ακολουθεί τους φίλους της όπου κλείνονται σε ένα κτήριο, έπειτα βγαίνουν στο δάσος που νιώθουν πιο ασφαλείς, με αγωνία ξεκόβει από αυτούς και ψάχνει για τη μικρότερη αδερφή της που η τελευταία τους συνάντηση είχε καταλήξει σε έναν ασήμαντο, αδερφικό καυγά.
Δε θα αναφερθώ περαιτέρω στο τι θα παρακολουθήσετε στην ταινία, όλοι ακούσαμε τι συνέβη το 2011 στην κατασκήνωση, για τους νεκρούς, τους τραυματίες και για τον αμετανόητο δολοφόνο. Η φράση της πρωταγωνίστριας με την οποία ξεκινάει η ταινία «Δε θα καταλάβεις ποτέ… αλλά άκου αυτό που θα σου πω», είναι με βεβαιότητα μια άλλου είδους μαρτυρία. Το ότι παρακολουθούμε το μακελειό που συμβαίνει, διαχωρισμένοι από το γυαλί και στην ασφάλεια του κινηματογράφου, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να μας βάλει στη θέση των παιδιών. Όμως αυτό δε σημαίνει ότι δε μας γεννά συναισθήματα, ειδικά από τη στιγμή που είναι βασισμένη στην πραγματικότητα, κι ότι δε θα υπάρξουν στιγμές που παρά το μόνιμο ηχητικό υπόβαθρο των σφαιρών απέναντι σε παιδιά, δε θα αναπηδήσουμε στις θέσεις μας, άλλωστε τα μεγέθη της οθόνης και των ηχείων ενός σινεμά φέρνουν τα πάντα πιο κοντά στο θεατή. Τα παιδιά σε κατάσταση σοκ, όπου για 72 λεπτά θα είναι στόχος και θα ακούν βροχή από σφαίρες να πέφτουν, πολλές φορές δε θα μπορέσουν να λειτουργήσουν λογικά, κατακλεισμένα από συναισθήματα και φόβο. Άλλωστε ο εχθρός τους είναι ψυχρός και καλά προετοιμασμένος. Η ταινία του Poppe, έχει ως σκοπό την αφύπνιση απέναντι στο φασισμό. Ο φασισμός γεννιέται από το μίσος και το μίσος τα μόνα επακόλουθα που μπορεί να έχει είναι περιστατικά σαν της Ουτέγια.
Οι τίτλοι τέλους πέφτουν χωρίς ήχο, δεν ξέρω αν είναι κάποιου είδους φόρος τιμής προς τα νεκρά και ζωντανά θύματα, ή αν μας δίνει λίγο χρόνο πριν βγούμε από τον κινηματογράφο να σκεφτούμε, αλλά σίγουρα είναι ό,τι χρειάζεται ο θεατής και πιο ορθό από οποιαδήποτε μελωδία. Η σιωπή κάποιες φορές είναι πιο εκφραστική.
Από 23 Ιουλίου στους κινηματογράφους
Μαίρη Β.
Δείτε επίσης:
